Gdzie najczęściej odsyłany jest pacjent z gabinetu logopedycznego na poszerzenie diagnozy?
Rozwój mowy i komunikacji nie przebiega w izolacji. Jest ściśle połączony z wieloma obszarami, którymi zajmują się inni niż logopeda specjaliści. Rodzice małych pacjentów często są zdziwieni tym, że muszą udać się w różne miejsca, że dostają od logopedy karteczkę z wypisanymi badaniami, na które powinni zapisać dziecko.
Jakie najczęściej są to miejsca?
Co to za specjaliści?
Dlaczego mamy to zrobić?
Czy naprawdę musimy tam iść?
Czy trafiliśmy do dobrego logopedy?
Te pytania pojawiają się w głowie rodziców i pacjentów…
Opracowałam cykl artykułów, w których omawiam najczęstsze kierunki, do których wysyłany jest rodzic z dzieckiem lub pacjent dorosły oraz krótko wyjaśniam przyczyny konieczności wykonania danej konsultacji. Wskazuję też kilka przykładów sytuacji, w których uzasadnione jest udanie się do lekarza czy terapeuty. W tym artykule dowiecie się dlaczego logopeda może skierować pacjenta do psychologa i fizjoterapeuty. O innych specjalistach piszę w pozostałych częściach cyklu.

CZY PSYCHOLOG JEST TAKI STRASZNY?

? PSYCHOLOG jest szczególnie ważnym specjalistą w przypadku dzieci. Zauważ różnicę między psychologiem a psychoterapeutą (o tym drugim w 4 części cyklu).

• Posiada odpowiednie kompetencje do tego, aby ocenić rozwój psychofizyczny naszego malucha – np. emocjonalny, intelektualny, motoryczny. Może zbadać np. funkcje poznawcze, percepcję wzrokową, pamięć, inteligencję, koncentrację itd. Może do tego używać wystandaryzowanych testów, które wykonuje się w określony sposób, w określonej kolejności, zgodnie z wiekiem dziecka. Nie jest to dla dziecka nieprzyjemne badanie. Polega po prostu na wykonywaniu różnych zadań – np. układaniu klocków, reagowaniu na dźwięki, dopasowywaniu elementów, szukaniu rozwiązań, podejmowaniu działania w proponowanych zabawach. Wyniki mogą być przedstawione liczbowo lub opisowo.
• Oprócz tego psycholog może ocenić sytuację wychowawczą, rodzinną, środowiskową. Dzięki niemu można znaleźć źródła różnych trudności, a także zyskać szerszy kontekst, w jakim funkcjonuje dziecko.
• Wizyta u psychologa najczęściej opiera się o rozmowę z rodzicem/rodzicami oraz o spotkanie z maluchem. Oprócz przeprowadzenia konsultacji czy diagnozy, można otrzymać wskazówki jak wspierać dziecko, jak reagować w trudnych momentach, jak pomagać mu zdobywać kolejne umiejętności z danego obszaru.

Przykłady sytuacji, kiedy logopeda może odesłać rodzica do psychologa:

• dziecko, w którego mowie zauważamy jąkanie;
• dziecko, które ma trudności w nawiązywaniu kontaktu z otoczeniem;
• dziecko, które ma silne reakcje emocjonalne;
• dziecko, które przejawia trudności rozwojowe np. nie osiąga kolejnych etapów zgodnie ze swoim wiekiem;
• dziecko, które nie odzywa się do wybranych osób;
• rodzic, który zgłasza problemy rodzinne;
• dziecko, które ma problemy z nauką w szkole;
• dziecko, które jest agresywne np. wobec rówieśników w przedszkolu;
• oraz wiele innych.

CO MA WSPÓLNEGO CIAŁO Z MÓWIENIEM !?

? FIZJOTERAPEUTA to  bardzo ważny specjalista, który swoją pracą mocno wspiera logopedę.

• Dzięki niemu możemy dowiedzieć się czy układ ruchowy, mięśniowy dziecka/pacjenta funkcjonuje prawidłowo. Kluczowe aspekty tutaj to między innymi postawa ciała, napięcie mięśniowe, ewentualne asymetrie, sprawność ruchowa, utrzymywanie równowagi, preferencje w przyjmowanych pozycjach itd. Mówienie jest czynnością zależną od pracy wielu mięśni i nerwów. Nasz organizm jest złożoną całością i poszczególne umiejętności nie pojawiają się w izolacji. Połączenia między strukturami różnych układów potrafią czasem zaskakiwać (np. pozycja miednicy a pozycja żuchwy). Nieprawidłowe napięcie mięśniowe czy problemy z postawą ciała będą miały odzwierciedlenie w mowie dziecka.
• U najmłodszych pacjentów (noworodków i niemowląt) – mocno koncentrujemy się na rozwoju motorycznym, gdyż toruje on całościowy rozwój dziecka i wpływa na to, jak szybko pojawiać będą się kolejne umiejętności. Wizyta u fizjoterapeuty jest wręcz obowiązkowa i powinna być elementem profilaktyki!

Przykłady sytuacji, kiedy logopeda może odesłać rodzica do fizjoterapeuty:

• dziecko porusza się w specyficzny sposób – np. preferuje siedzenie bokiem na jednej nodze, krzywi stopę w trakcie stawania, w trakcie chodzenia przechyla się;
• dziecko nie chce brać udziału w zabawach ruchowych, sprawiają mu widoczną trudność;
• dziecko wysuwa język pomiędzy zęby w trakcie mówienia;
• dziecko nie osiąga kolejnych etapów w rozwoju motorycznym np. nie siada, nie raczkuje;
• dziecko nie potrafi wykonać różnych zadań motorycznych – np. przeskoczyć piłki, wejść po schodach, trzymać prawidłowo kredki, przekładać grzechotki z jednej rączki do drugiej;
• noworodek/niemowlę preferuje karmienie z jednej piersi;
• noworodek/niemowlę odgina się do tyłu;
• noworodek jest po trudnym porodzie;
• niemowlę śpi z główką obróconą zawsze w jedną stronę;
• dziecko w trakcie mówienia przesuwa żuchwę w jedną stronę;
• oraz wiele innych.

Jeśli logopeda skierował nas do któregoś z wyżej wymienionych specjalistów
– to pamiętajmy –
nie robi tego dlatego, że jest kiepskim terapeutą.
Ani nie dlatego, że chce narazić nas na dodatkowe wydatki.
Ani nie dlatego, że doszukuje się drugiego dna.
Robi to po to, aby wykluczyć czy coś innego, ważnego nie ma wpływu na to jak pacjent mówi, komunikuje się, je, pije, oddycha. Robi to po to, aby mieć całościowy obraz sytuacji. Aby skutecznie pomóc. Aby niczego nie przeoczyć. Aby zachować obiektywizm. Robi to dla dobra pacjenta. I świadczy to o jego kompetencjach, a nie o ich braku.

DO ZAPAMIĘTANIA !

Jeśli masz wątpliwości w kwestii udania się do danego specjalisty, do którego odesłał Cię logopeda:

• dopytaj o to, szczerze przedstaw swoje rozterki;
• poproś o zaświadczenie, którym posłużysz się u danego specjalisty – zawierające ważne informacje od logopedy;
• poproś o zapisanie na kartce kluczowych określeń, które pomogą nawiązać dobrą współpracę pomiędzy specjalistami i ułatwią Ci przedstawienie sprawy;
• poproś o wskazanie polecanych specjalistów w najbliższym regionie.

??